—– A —–
ACİR: Kiraya veren yada kiralamak isteyen kimseye verilen addır.
AÇIK MUTFAK: Genellikle salon ile mutfağın yada bir oda ile mutfağın aynı bölüm içerisinde iç içe olduğu açık mutfak şeklidir.
ADA : Belirli yollarla çevrili imar planların meydana getirdiği parsellerin üzerindeki bir arada oluşumuna denir.
ADİ KİRA : Kiraya verenin, belli bir ücret karşılığında bir şeyin kullanılmasını kiracıya bıraktığı sözleşmedir.
ADRENAS : Kayma meydana gelmeden gerçekleşen gerilme ve gerginlik durumuna denir.
AKAR : Kiraya verilerek gelir sağlayan mülk.
AKİT : Tarafların karşılıklı beyanların alındığı resmi senet tanzimine tabi işlemine denir.
AKİTLİ İŞLEMLER : Tapu sicil müdürlüğünde resmi senet düzenlenerek yapılan işlemlerdir. Satış, bağış, taksim, ölünceye kadar bakma akdi, ipotek ve irtifak hakları akitli işlemlere örnek gösterilebilir. Tapu Kanununun 26. Maddesinde mülkiyet ve mülkiyet dışındaki ayni hakların kurulması ve devri için tapu sicil müdürlüğünde resmi senet düzenleneceği belirtilmiştir. Şahsi haklar için resmi senet düzenlenmez.
AKİTSİZ İŞLEMLER : Tapu Kanununun 26. Maddesinin dışında kalan, ayni hakların kurulması ve devri ile ilgili olmayan kişisel hakların şerhi, terkin, düzeltme, değişiklik, ayırma, birleştirme, mirasın intikali gibi hak sahibinin veya malikin tek taraflı iradesi ile tapu sicil müdürlüğünde yapılan işlemlerdir. Akitsiz işlemler için resmi senet yerine Tescil İstem Belgesi düzenlenir.
ALENİYET : Açıklık; kamuya açık olunması durumdur.
ALTYAPI : Su, elektrik, kanalizasyon, yol gibi tesislerin tümüne verilen ad.
ANAGAYRİMENKUL : Kat mülkiyetine konu olan taşınmazın bütünü verilen isimdir.
ANAYAPI : Kat mülkiyetine konu olan taşınmazın esas yapı kısmına denir.
ANA SİCİLLER : Ana siciller tapu sicilinin asli unsurlarıdır ve şunlardan oluşur: tapu kütüğü, kat mülkiyeti kütüğü, yevmiye defteri ve resmi belgeler.
ANKASTRE : Bir terimdir ve mesleklere göre farklılık gösterebilir. Örneğin Marangozlar için anlamı:Bir şeyin içine gömülü olacak şekilde yerleştirilmek.
ANKASTRE MUTFAK: Ocak Davlumbaz ve Fırın takımına verilen ad.
ANKASTRE VANA & MUSLUK : Musluğun iç ünitesinin kapama valfine dik olarak dizaynı.
ANTRE : Bir binanın veya apartman dairesinin ilk girilen bölümü, giriş.
ANTREPO : Gümrüklere gelen ticari eşyanın konulduğu, korunduğu yer, ardiye yada ambar verilen addır.
ANAHTAR TESLİM : Bir yapının tüm gereç ve işçiliğinin yüklenici tarafından karşılanıp, bütünüyle bitirilmiş olarak mal sahibine teslim edilmesini öngören sözleşme şekli.
APARTMAN DAİRESİ : Bir bina içinde birkaç oda ile mutfak ve banyodan meydana gelen, bir kişi veya bir ailenin oturabileceği büyüklükte daire.
APLİKASYON : Kadastro paftalarındaki parsel köşe noktalarının yeniden zeminde belirtilmesidir. Parselin zemindeki sınırlarının gösterilmesidir.
ARAZİ : Yerleşim alanları ve yapılmış yollar dışında kalan topak parçasına denir.
ARSA : İmar planı kapsamında yer alan kullanım şekli ve yapılaşma düzeni belirlenip tamamlanmış arazi parçalarına denir. Arsaların diğer bir ismi ise imar parselidir.
ARSA PAYI : Kat mülkiyetinde arsanın, kanunda belirtilen esasa göre bağımsız bölümlere ayrılan ortak mülkiyet payına denir.
AYNİ : Mala ilişkin, eşyaya bağlı, malın mülkiyeti ile ilgili, herkese karşı ileri sürülebilen demektir.
AYNİ HAKLAR : Kişilerin eşya üzerinde doğrudan doğruya hâkimiyetini sağlayan ve bu nedenle herkese karşı ileri sürülebilen haklardır.
AYRIK NİZAM : Mustakil ve birbiri ile teması olmayan bağımsız (ayrık) yapılaşma durumu.
—– B —–
BAĞIMSIZ BÖLÜM : Bir yapının Kat Mülkiyeti Yasası hükümlerine göre bağımsız mülkiyete konu olan bölümlerden her biri.
BAHÇEKENT : Sağlık ve konfor koşullarına uygun bir yaşam sağlamak amacıyla tasarlanmış, tarıma ayrılmış bir toprak parçasıyla çevrili uydu kent.
BALKON : Bir binanın üst katlarından dışarıya doğru çıkmış, önü ve yanları korkulukla çevrili yer.
BANLİYÖ : Büyük bir kentin yakın çevresinde bulunan yerleşim birimi.
BARAKA : Tahta, çinko, sac gibi hafif gereçlerle yapılmış, temelsiz, eğreti yapı.
BARBEKÜ : Et ya da balığın ızgarada pişirildiği ocak, bir tür mangal.
BASIK : Tavan yüksekliği alışılagelmiş ölçülerden az olan daire, oda.
BAYINDIR : Gelişip güzelleşmesi, yaşayış koşullarının uygunlaştırılması için üzerinde çalışılmış olan alan yada yer.
BEYAN : Üçüncü kişileri aydınlatmak, bilgilendirmek ve özellikle uyarmak amacıyla tapu kütüğündeki özel sütununa işlenen taşınmazın hukuki durum ve akıbetini gösteren belirtmelerdir.
BİLİRKİŞİ : Sözlük anlamı, çözümlenmesi özel veya bilimsel bilgiye dayanan konularda düşüncesine başvurulan kimse, uzman, ehlihibre, ehlivukuf, eksper.
BİTİŞİK NİZAM : Yan, komşu parsele bitişik olan yapı nizamıdır.
BLOKE ÇEK : Keşideci tarafından anlaşmazlığın çözümüne kadar ödemenin durdurulduğu çek türüdür.
BLOK NİZAM : İmar planı veya imar yönetmeliğinde cephe uzunluğu, derinliği ve yüksekliği belirlenmiş tek yapı kitlesinin bir veya birden fazla parsel üzerine oturduğu bahçeli yapı nizamıdır.
BONO : Bir kimsenin diğer bir kimseye veya onun emir ve havalesine, belirlenen vadede, belirli bir tutarı ödeme taahhüdünü içeren, özel biçim ve hükümlere tabi ticari senet, emre yazılı senet demektir.
BÜTÜNLEYİCİ PARÇA : Bir eşyayı tamamlayan ve asıl eşya zarar görmeden ondan ayrılmayan parça.
—– C —–
CARİ : Uygulanan; yürürlükte olan demektir.
CEPHE : Bir binanın yüzlerinden her biri, özellikle ön yüz.
CEZAİ ŞART : Ceza şartı, ceza koşulu, alacaklının zararını karşılama şartı demektir.
CİNS TASHİHİ : Tapu kütüğünde kayıtlı bir taşınmazı niteliğinin değiştirerek, bir başka nitelikteki tapu kütüğünde tescil edilmesine denir.
CUMBA : Eski Türk evlerinde, çoğu kafesli olan çıkma.
—– D —–
DAİRE : Yapılarda aynı çatı altında birden fazla yapılan bölümlerden her birine denir.
DAM : Bir binanın göğe bakan yüzü.
DEKAR : 1,000 m2’dir ve AR’ın 10 katıdır.
DENİZE SIFIR : Denizle arasında herhangi bir yapı veya geniş bir toprak parçası olmayan yapı, arsa.
DENİZ TAPUSU : Kadastro ölçümüyle kaydedilen bu tapular tapu sicil müdürlüklerinde ada pafta şeklinde belirtiliyorlar. Tapularda çifte mülkiyet olarak belirtilen tapuların sahipleri hem özel kişiler hem de devlet olarak görünüyor. Dalyan tapular için ise 1971 yılında yapılan su ürünleri kanununun 12. maddesi ile sürekli kullanım şartı getiriyor.
DEPOZİTO : Bir sözleşmeden dolayı doğabilecek zararlara karşı verilen teminat, bir taahhüt sırasında yatırılan güvence parası demektir.
DERECE : İpoteklerin tescil edildiği sıralama. İpoteklerin bir birine üstünlüğü tarih ve yevmiye numaralarına göre değil, tapu kütüğünde işgal ettiği derece ve sıraya göre belirlenir. İpoteklerin diğer haklara üstünlüğü ise tarih ve yevmiye numarasına göre belirlenmektedir.
DEVLETLEŞTİRMEK : Kamu yararı için devlete mal etmek, devlet eliyle işletmek, kamulaştırmak demektir.
DEVRE MÜLK : Belirli devrelerde kişilerce kullanılarak belirli zaman içinde diğer halk sahiplerine devredilen mekâna denir.
DEVRETMEK : Bir malın mülkiyetini, bir mal üzerindeki hakkı başkasına geçirmek işlemidir.
DİLEKÇE : İlgili daireye verilen yazıya denir. Genellikle bilgi almak, bir bilgiyi düzeltmek yada itiraz amacı ile düzenlenir.
DOĞALGAZ : Yeraltından çıkarılıp yakıt olarak kullanılan, ısıl değeri metre küpte 8900 kilokaloriye ulaşan hidrokarbon gazı.
DÖNÜM : Eni ve boyu kırkar arşın olan eski bir yer ölçüsü, yaklaşık 1000 m2.
DUBLEKS : İki katlı, ikinci katına içten merdivenle çıkılan konut.
—– E —–
EBEVEYN BANYOSU : Yatak odasında bulunan banyoya verilen addır.
ECR-İ MİSİL : Emsal ücret. Bir malın kullanılmasından doğan yararların para ölçüleriyle takdirine denir.
EKLENTİ : Bağımsız bölümün dışında yer alan ve o bölüme tahsis edilen alanlara verilen genel ad.
EKSPERTİZ : Bir arsaya veya yapıya belli ölçütlere göre değer biçme işi.
EMLAK : Mülk ve maldan oluşan emlak kelimesi ev, arsa, bağ, bahçe, tarla, ve arazi gibi taşınmayan malların orta adına denir.
EMLAKÇI : Gayrimenkul, taşınmaz ticaretine aracılık eden kimse.
EMLAK BEYAN DEĞERİ : Emlak Vergisi Kanununa göre genel beyan dönemlerinde taşınmaz maliki veya hissedarları tarafından belediyelere verilen emlak beyannamelerinde belirtilen değerdir.
EMLAK BEYANI : Şahıs, kurum ve kuruşlarca sahibi olduklarını ispatlayarak bulundukları bölgedeki bağlı oldukları belediyelere makbuz karşılığı verilen belgeye denir.
EMLAK VERGİSİ : Konusu bina ve arazi olup, bu bina veya arazi malikinin, intifa hakkı sahibinin, her ikisi de yoksa malik gibi tasarruf eden kimsenin, bina ve arazinin değeri esas alınarak kanunda belirtilen oranlara göre ödediği vergi demektir.
EMSÂL : Bir yapı veya konutun satış ya da kira bedelinin, benzerleriyle karşılaştırılması.
EMVAL : Mallar; mülkler demektir.
ENKAZ: Bina yıkıntıları, yıkıntı ve moloz. Eski hayvanların bakiyeleri demektir.
ENKAZ BEDELİ : Bahsi hem 6306 sayılı “afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi” hakkında kanunda hem de 5393 sayılı “Belediye kanununun 73. maddesinde (kentsel dönüşüm projesi uygulanan yerlerdeki gecekondular)” için geçmektedir. Ancak enkaz bedelinin ne olduğu her iki kanunda da açıklanmamaktadır.
EŞİK : Kapının giriş sınırı. Örneğin kapı girişindeki mermerlerin bulunduğu alana kapı eşiği denir.
EVKAF : Vakıflar anlamına gelir.
EVLİLİK BİRLİĞİ : Karı ve kocadan oluşan topluluk demektir.
—–F—–
FERAĞ : Sahiplik hakkını başkasına devredip ilişki kesme; bu iş için tapuda yapılan resmi işlem.
FESİH : Devam etmekte olan bir hukuki ilişkiyi, tek taraflı olarak ve ileriye dönük olmak üzere sonlandıran bozucu yenilik doğurucu irade beyanına denir.
FRANSIZ BALKONU : Döşemeye değin inen ve kapı gibi açılan, önü korkuluklu pencere.
FERAGAT : Bir haktan bedelli veya bedelsiz vazgeçme.
FOTOGRAMETRİK HARİTA : Uçak veya uydu ile çekilen fotoğrafların kıymetlendirilmesi sonucu oluşan, arazinin eğimini gösteren haritalardır.
FUZULİ İŞGAL : Bir taşınmaz malı sahibinin izin ve rızası olmadan ele geçirmek, kullanmak demektir.
—–G—–
GABARİ : Yapılacak bir binanın belediyece öngörülen azami yüksekliği.
GAYRİMENKUL : Taşınmaz mal.
GECEKONDU : Hazine arazileri üzerinde izinsiz ve yetkisiz ce çok kısa sürede yapılan derme çatma kaçak yapılara denir.
GEDİK : Eskiden bazı mülkler için ödenen vakıf vergisi.
GİRİŞ KATI : Yerkatı, zemin katı.
GİYDİRME CEPHE : Çok katlı bir yapıda, döşemelerin önünden geçerek devam eden, bunlara veya kolonlara asılan, taşıyıcı olamayan, çoğu camlı dış duvar.
GÖTÜRÜ : Bir yapı işinin baştan kararlaştırılan sabit bir tutar karşılığında bir yükleniciye yaptırılması ilkesine dayanan sözleşme türü.
—–H—–
HACİZ : İhtilaflı işlerden doğan pürüzün çözümü için konulan şerhe denir. Bir alacağın ödenmesi için borçlunun parasına, aylığına veya malına icra dairesi tarafından el konulması durumudur.
HARİTA : Coğrafya olgularının dağılımını bir plan üzerinde gösteren ölçekli çizimdir.
HEKTAR : 10.000 m² ‘ye eşit alan ölçüsü. 10 Dönüm Arazi 1 Hektardır.
HİSSE : Bir taşınmaz malın tam mülkiyetinin bir kısmına karşılık gelen paydır. Müşterek ve iştirak halinde mülkiyette maliklerden her biri taşınmaz malın bir miktar hissesine sahiptir.
HİSSELİ TAPU : Birden fazla kişinin sahip olduğu belgeye denir.
HİSSE TEVHİDİ : Bir taşınmaz malda hissesi olan bir kimsenin aynı taşınmaz üzerinde yeni bir hisse iktisap etmesi halinde önceki hisseyle sonra alınan hissenin birleştirilerek tapu kütüğüne tescil edilmesi demektir.
—–I—–
ISLAH : Bir bölgenin, tümüyle yenilenmeksizin yaşama koşullarının düzeltilmesi.
ISLAK HACİM : Islak zemin olarak da anılır. Dairelerde mutfak, banyo ve WC alanları ıslak hacim olarak tanımlanır.
ISLAK ZEMİN : Emlak ve İnşaat sektöründe mutfak, banyo, tuvalet gibi suyla teması olan bölümlerin yüzeyine verilen ad.
—–İ—–
İFRAZ : Tapu kütüğünde kayıtlı bir taşınmazın birden fazla parsel haline getirilmesidir.
İHALE : Bir işi birçok isteklinin arasından, en uygun görülen koşulları önerene bırakma.
İKİZ EV : Planları ortak duvara göre simetrik olan, bitişik iki evden meydana gelen birim.
İLAM : Mahkeme kararı demektir.
İMAR ADASI : İmar planına göre çevresi yollarla çevrili arazi parçasına denir.
İMAR AFFI : Kaçak yapıların ya da imar kurallarına uygun yapılara kaçak eklenmiş bölümlerin aklanması.
İMAR DURUMU : İmar parselinin boyutlarını, sınırını, imar planında kullanım şeklini ve yapılacak yapının teknik şartlarını belirten belgeye denir.
İNTİFA HAKKI : Gayrimenkulün iradından faydalanma hakkına denir.
İPOTEK : Alacaktan kalan kısmı için konan şerhe denir.
İPKA : Bir şeyi, bir kimseyi eski durumunda, yerinde bırakmaya denir.
İSİM TAHSİSİ : Mülkün sahibi olan şirketin adının değişmesine ise isim tashihi, isim değişikliği işlemi denir. Yada ilgili mülke sahip şirketin ismi değiştiğinde ayrıca tapuda tashih işlemi gerçekleştirmesi gerekmektedir.
İSKÂN : Yapılan yapının bitmesi nedeni ile oturulmak için alınan yapı kullanım izine denir.
İVAZSIZ : Bedel vermeme yani bedelsiz, karşılıksız anlamına gelmektedir.